Đào tạo ngành Công nghệ kỹ thuật khuôn mẫu – Giải pháp cho các doanh nghiệp tại Việt Nam

Trên thế giới, cuộc cách mạng về máy tính điện tử đã có tác động lớn vào nền sản xuất công nghiệp. Đặc biệt, trong ngành công nghiệp chế tạo khuôn mẫu chính xác, công nghệ thông tin đã được ứng dụng rộng rãi, để nhanh chóng chuyển đổi các quá trình sản xuất theo kiểu truyền thống sang sản xuất công nghệ cao; nhờ đó các giai đoạn thiết kế và chế tạo khôn mẫu từng bước được tự động hoá [2].

Theo số liệu thống kê của cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ - Bộ Khoa học Công nghệ công bố, giá trị của ngành công nghiệp khuôn mẫu tại Việt Nam ước chừng 1 tỷ USD/năm, với tỷ lệ tăng trưởng 18%/năm [3]. Các công ty khuôn mẫu Việt Nam chủ yếu tập trung tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh (hình 1), đây cũng là hai trung tâm kinh tế lớn, tập trung nhiều doanh nghiệp là khách hàng của ngành khuôn mẫu như nhựa, bao bì, cơ khí… Tại Việt Nam hiện có 355 doanh nghiệp FDI đang đầu tư sản xuất khuôn mẫu để phục vụ các tập đoàn quốc tế như Samsung, Huyndai, Toyota, Canon, v.v... Ngoài ra, trong một số ngành công nghiệp như thiết bị điện tử cao cấp, hàng không … Việt Nam vẫn phải nhập khẩu các khuôn mẫu công nghệ cao từ Nhật Bản và Malaysia mà trong nước không thể tự sản xuất…

Hình 1 - Phân bổ doanh nghiệp công nghệ khuôn mẫu ở các địa phương

Hạn chế về năng lực công nghệ, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những khó khăn mà các doanh nghiệp ngành cơ khí khuôn mẫu hiện nay đang phải đối mặt. Trong khi đó, số lượng kỹ sư được đào tạo ra trường hàng năm còn ít và không thể làm việc được nếu không được đào tạo lại [4]. Tại Hội thảo "Kết nối hình thành các nhiệm vụ khoa học và công nghệ phục vụ phát triển ngành cơ khí khuôn mẫu TP.HCM tầm nhìn đến 2025" do Sở KH&CN TPHCM tổ chức ngày 6/6, ông Nguyễn Văn Trí - Giám đốc Công ty TNHH Lập Phúc cho biết, yêu cầu ngành cơ khí khuôn mẫu là thời gian nhanh nên đòi hỏi doanh nghiệp phải có đội ngũ thiết kế mạnh, nguồn lực gia công phải tinh nhuệ để có thể tập trung thiết kế, chế tạo trong thời gian ngắn. Vì vậy, nguồn nhân lực chất lượng cao vô cùng quan trọng đối với các doanh nghiệp cơ khí khuôn mẫu.

Hiện nay, tuyển dụng lao động trong lĩnh vực khuôn mẫu cũng là một vấn đề lớn đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Nhiều công ty tuyển dụng phải chấp nhận rằng họ sẽ phải đào tạo các kỹ năng và kiến thức công nghệ cho các sinh viên học từ ngành khác chuyển sang, đây là một trong những thách thức mà họ đang phải đối mặt trong sản xuất, kinh doanh. Thực tế cho thấy yêu cầu phải có ít nhất 4 năm học các ngành cơ khí và 5 năm kinh nghiệm làm việc để đào tạo được một kỹ sư phục vụ cho ngành khuôn mẫu. Bên cạnh đó, hiện nay cũng chưa có cơ sở nào đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực công nghệ khuôn mẫu tại Việt Nam..

Phát biểu tại Lễ khai mạc Chương trình đào tạo chuyên gia khuôn mẫu Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện nay, sản xuất khuôn mẫu đang phát triển theo hướng tập trung đầu tư và phát triển công nghệ. Với khả năng tạo ra sản phẩm với số lượng lớn, thời gian sản xuất ngắn, và mức độ ổn định cao, các sản phẩm khuôn mẫu là công cụ không thể thiếu trong rất nhiều ngành sản xuất công nghiệp, từ các sản phẩm đồ gia dụng đến các sản phẩm hàng không và điện tử hiện đại. Với Việt Nam, giá trị của ngành công nghiệp khuôn mẫu, cơ khí chính xác tại Việt Nam hiện đạt khoảng trên 1 tỷ USD/năm; với tỷ lệ tăng trưởng 18%/năm, ngành này đang thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đáng chú ý, doanh nghiệp Việt Nam chỉ làm 8,5% khuôn ép, còn lại là khuôn dập. Do đó, nhu cầu về khuôn mẫu cho sản xuất nhựa, cơ khí, chi tiết máy, linh kiện… để nâng cao chất lượng sản phẩm là rất lớn, giúp doanh nghiệp nội địa tăng năng lực tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.[5]

Với nhu cầu nguồn nhân lực trong tương lai đáp ứng được sự phát triển công nghiệp của đất nước cũng như nguồn nhân lực về ngành công nghệ khuôn mẫu cho các Doanh nghiệp trong nước và FDI cần phải có sự chuẩn bị và đầu tư đúng hướng. Vì vậy, việc đào tạo ngành Công nghệ kỹ thuật khuôn mẫu nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho các Doanh nghiệp và đáp ứng sự phát triển nền sản xuất khuôn mẫu là rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội với lịch sử 122 năm, nhà trường có hệ thống trang thiết bị hiện đại được tiếp cận từ các dự án JiCa Nhật Bản và tập đoàn Foxcon Đài Loan, có đội ngũ giảng viên nhiều kinh nghiệm trong đào tạo các ngành kỹ thuật đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp và xã hội, sinh viên nhà trường đạt nhiều thành tích cao trong các cuộc thi Olympic, thi tay nghề các cấp (hình 2)…Năm 2020 trường Đại học Công nghiệp Hà Nội tuyển sinh đào tạo ngành Công nghệ kỹ thuật khuôn mẫu, đây là một giải pháp nhằm đáp ứng nhu cầu cho các doanh nghiệp và xã hội trong giai đoạn hiện nay và tương lai.

Đào tạo ngành Công nghệ kỹ thuật khuôn mẫu – Giải pháp cho các doanh nghiệp tại Việt Nam Hình 2 - Sinh viên trường Đại học Công nghiệp tham gia cuộc thi thế giới ngành Công nghệ kỹ thuật khuôn mẫu tại Kazan năm 2019 Liên Bang Nga